مؤلفه‌های حقوق شهروندی کودکان در سیرۀ رضوی

نوع مقاله : مقاله علمی‌پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه ‌حقوق، ‌‌دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

حقوق شهروندی مفهومی عام و جهان‌شمول است که ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدنی داشته و قابل سریان به همه گروه‌های سنی و جنسیتی نیز است. کودکان نیز به عنوان بخش مهمی از جامعه، حقوق خاصی دارند که در اسناد بین‌المللی در قالب کنوانسیون حقوق کودک بیان شده است. در همین باره، می‌توان به برخی جنبه‌های حقوق کودکان در اسلام در قالب حقوق شهروندی اشاره کرد. هدف اصلی این نوشتار بررسی مؤلفه‌ها و عناصر حقوق شهروندی کودکان در سیرۀ رضوی است. سؤال این است که مصادیق و مؤلفه‌های حقوق شهروندی کودکان در سیرۀ رضوی شامل چه مواردی است؟ این بررسی نشان می‌دهد حقوق کودکان از جمله سلامت (در قالب اصول تغذیه و بهداشت فردی و خانوادگی)، فراهم شدن آرامش و آسایش در خانه، دین محوری و تأکید بر جنبه‌های معنوی و مذهبی در تربیت کودکان، آموزش و تربیت عقلانی کودکان، و همچنین رفتار محبت‌آمیز و توأم با دوستی و محبت، همگی در سیرۀ عملی و احادیثِ روایت شده از امام رضاعلیه‌السلام قابل مشاهده است. تکیۀ سنت رضوی بر حقوق خاص کودکان الگویی برای حقوق شهروندی اسلامی در نظر گرفته می‌شود که می‌تواند در قالب اسناد الزام آور حقوقی نیز طرح گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Arbili, ʿAli b. ʿIsa. 2000. Kashf al-Ghumma. Qom: al-Sharif al-Radi Publications. [In Arabic]
Ashtiyani, Mirza Ahmad. 1984. Taraʾif al-Hikam (Selected Counsels). 3rd ed. Tehran: Ketabkhanih-yi Saduq. [In Persian]
Atarodi, Azizullah. 1986. Musnad al-Imam al-Rida. Mashhad: World Congress of Imam Reza. [In Arabic]
Bosniak, Linda. 2008. The Citizen and the Alien: Dilemmas of Contemporary Membership. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Cullen, Holly. 1993. “Education Rights or Minority Rights?” International Journal of Law, Policy and the Family 7(2): 143–177.
Emami, Seyyed Hassan. 1993. Civil Law, vol. 4. 9th ed. Tehran: Nashr Islamiyya. [In Persian]
Fasih Ramandi, Mansoureh. 2019. “Examples of Children's Spiritual Rights in the Raḍavī’s Tradition and the Iranian Legal System.” Journal of Razavi Culture 7(3): 87–111. [In Persian]
Fiqh al-Rida. 1985. Attributed to Imam ʿAli b. Musa al-Rida. Ed. Muʾassasa Al al-Bayt li-Ihyaʾ al-Turath. Mashhad: World Congress of Imam Reza. [In Arabic]
Gaille-Nikodimov, Marie. 2011. Le citoyen: Introduction, choix de textes. Trans. Abbas Baqeri. Tehran: Farzan-i Ruz. [In Persian]
Hashemi, Nadia. 2015. Education Is Human Capital. Isfahan: Kankash Publications. [In Persian]
Hilli, Najm al-Din Jaʿfar al-. 1980. Sharaʾiʿ al-Islam fi-l-Masaʾil al-Halal wa-l-Haram. Qom: Nashr Ismaʿiliyan. [In Arabic]
Hurr al-ʿAmili, Muhammad b. Hasan al-. 1989. Tafsil Wasaʾil al-Shiʿa ila Tahsil Masaʾil al-Shariʿa. Qom: Muʾassasa Al al-Bayt li-Ihyaʾ al-Turath. [In Arabic]
Ibn Babawayh Qummi, Muhammad b. ʿAli. 1991. ʿIlal al-Sharaʾiʿ. Qom: Nashr Ismaʿiliyan. [In Arabic]
Ibn Babawayh Qummi, Muhammad b. ʿAli. 1992. Man La Yahdaruhu al-Faqih. Qom: Jamiʿa al-Mudarrisin. [In Arabic]
Ibn Babawayh Qummi, Muhammad b. ʿAli. 2005. ʿUyun Akhbar al-Rida. Beirut: al-Muʾassasa al-Aʿlami li-l-Matbuʿat. [In Arabic]
Ibn Shuʿba al-Harrani, Hasan b. ʿAli. 1984. Tuhaf al-ʿUqul, ed. Ali-Akbar Ghafari. Qom: Jamiʿat al-Mudarrisin. [In Arabic]
Khatibi, Hossein. 2012. “The Role of Islamic Educational Content in the Internalization of Islamic Values.” Maʿrifat 21(179): 1–18. [In Persian]
Kianush, Mahmoud. 2011. The Language of Childhood Poetry. Tehran: Institute for the Intellectual Development of Children and Young Adults. [In Persian]
Kulayni, Muhammad b. Yaʿqub al-. 1980. Al-Kafi. Qom: Ismaʿiliyan. [In Arabic]
Langroudi, Mohammad Jafar. 2002. Extended Terminology of Law. Tehran: Ganj-i Danish. [In Persian]
Majlisi, Muhammad Baqir. 1983. Bihar al-Anwar. Beirut: Dar Ihyaʾ al-Turath al-ʿArabi. [In Arabic]
Mehrpur, Hossein. 2013. The International Human Rights System. Tehran: Ettilaʿat Publications. [In Persian]
Misbah Yazdi, Muhammad Taqi. 2015. The Wisest Government: A Study on the Theory of Guardianship of the Islamic Jurist (Wilaya alFaqih). Written by Ghasem Shaban Nia. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute Publications. [In Persian]
Mir-Mohammadi, Mostafa, et al. 2014. Children’s Rights (A Comparative Study in Islam and International Documents). Qom: Mofid University Press. [In Persian]
Mohammadi Reyshahri, Mohammad. 1998. Mizan al-Hikma. Qom: Dar al-Hadith. [In Persian]
Mozaffari, Hassan. n.d. Maʿarif Razaviyya. Mashhad: Sahafiyan Publishing. [In Persian]
Najafi, Muhammad Hasan. 2000. Jawahir al-Kalam fi Sharh Sharaʾiʿ al-Islam, ed. Seyyed Ebrahim Miyanchi. Tehran: Maktaba al-Islamiyya. [In Arabic]
Nuri, Mirza Husayn (al-Muhaddith al-Nuri). 1986. Mustadrak al-Wasaʾil wa-Mustanbat al-Masaʾil. Qom: Muʾassasa Al al-Bayt. [In Arabic]
Ghaemi, Ali. 2009. Establishment of Prayer in Childhood and Adolescence. Tehran: Sitad-i Iqamih-yi Namaz Publications. [In Persian]
Shahid al-Thani, Zayn al-Din al-. 2001. Masalik al-Afham. Qom: Nashr Ismaʿiliyan. [In Arabic]
Sharifi, Enayatollah, and Lotfi Ghadikolaei, Mehr Ali. 2018. “Imam Reza’s (A.S) Style in Educating Children.” Journal of Razavi Culture 6(23): 181–211. [In Persian]
Zarneshan, Shahram, and Ahmad Rezvani Mofrad. 2017. “Protection of “the Right to Breastfeed” in Islam and International Human Rights System.” Comparative Law Review 8(2): 583–606. [In Persian]
United Nations. International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights. Adopted December 16, 1966. New York: United Nations General Assembly.
United Nations. Convention on the Rights of the Child. Adopted November 20, 1989. New York: United Nations General Assembly.